De Zweedse berghutten

Grote delen van het Kungsleden zijn voorzien van hutten. De Svenska Turistföreningen (STF), oftewel de Zweedse toeristenvereniging, heeft 300.000 leden en heeft als doel heeft de Zweden hun eigen land te laten ontdekken en ervaren. De STF heeft een groot deel van het Zweedse berggebied ontsloten voor bergwandeltochten door het aanleggen en beheren van langeafstandswandelpaden zoals het Kungsleden, het bouwen, onderhouden en bemannen van de berghutten langs die paden, en het voorzien in andere zaken zoals de bruggen en roeiboten onderweg. Een deel van de jeugdherbergen in Zweden wordt door de STF beheerd. De STF kent twee soorten berghutten. Kleinere berghutten (stuga of stugorna) zijn gelegen langs een wandelpad, meestal midden in de natuur, en zijn bedoeld om de zelfvoorzienende wandelaar een eenvoudig maar comfortabel onderdak te bieden. Je kunt er slapen, koken, je spullen drogen en andere wandelaars ontmoeten. Er is een tweede type berghut, fjällstation, oftewel berghotel. Deze liggen vaak aan of op korte afstand van de openbare weg, of zijn op een andere manier goed bereikbaar gemaakt. Het fjällstation is groter en luxer dan de stuga en is bedoeld als uitvalsbasis voor activiteiten in het omliggende berggebied. Meestal is er een restaurant. Op de populairste delen van het Kungsleden staat er midden tussen de hutten vaak nog een klein, eenvoudig schuilhutje dat alleen in noodgevallen bedoeld is om te overnachten. Als je lid wordt van de STF of een bij Hostelling International aangesloten organisatie krijg je aanzienlijke korting op de overnachtingen in de hutten. Zweden kent relatief hoge prijzen, en de kosten van een overnachting in een STF-hut vormen daarop geen uitzondering, zelf als lid.

De STF-berghut wordt bemand door de stugvärd (huttenwaard). Meestal zijn het er twee. De huttenwaard doet dit werk als vrijwilliger en dus uit liefhebberij of vanuit een roeping. De Zweedse berghut lijkt in niets op zijn verre neven in de Alpen. Vergeet de drukte in een grote eetzaal, de bedompte slaapzalen gevuld met gesnurk en het extreem vroege opstaan. Maar vergeet ook de voorzieningen: geen menukaart, geen bar, geen terras, geen elektriciteit, geen kabelbaan. In de Noord-Zweedse fjäll ben je vrijwel zelfvoorzienend als wandelaar: als je na een lange wandeldag bent gearriveerd in de hut, zit het werk er nog niet op! Je gaat zelf aan de slag om de hut comfortabel te maken en netjes te houden. Het uitgangspunt is daarbij dat je de hut voor de volgende gasten achterlaat zoals je hem aantrof: opgeruimd, schoongemaakt en met aangevulde voorraad drinkwater en stookhout. Dat is een verantwoordelijkheid van alle gasten samen. Het is dus niet zo dat degene die 's ochtends als laatste vertrekt alles moet schoonmaken. Water haal je uit een meer of beek en het stookhout zaag en kloof je in het houthok. Voor het toiletbezoek ga je naar buiten, waar je een toilethok met de spreekwoordelijke plank-met-een-gat-erin aantreft. Je slaapt in kleine slaapzaaltjes met stapelbedden. Eén van de grootste geneugten van het Zweedse huttenleven is ongetwijfeld de houtgestookte sauna die je regelmatig bij een berghut aantreft. Een aantal van de hutten langs het Kungsleden beschikt over een winkeltje (butik). Dat is erg fijn, want anders zou je heel veel eten moeten meenemen in je rugzak. Sommige winkeltjes hebben de grootte van een kast, in andere kun je rondlopen tussen de schappen. De prijzen zijn uiteraard aangepast aan de afgelegen locatie, dat wil zeggen fors duurder dan in de gemiddelde Zweedse supermarkt.