Het is eigenlijk heel logisch om naar het begin van de Schluchtensteig te wandelen via de Hoogrijn. Al het water dat Dap en ik nog gaan zien stromen langs de Steig, kabbelend door beekjes of schuimend door stroomversnellingen, belandt uiteindelijk in deze bovenstroom van de Rijn. Urenlang lopen we over een smal spoortje net boven het kraakheldere rijnwater. De rivier kronkelt stevig stromend door een idyllisch, bebost dal. We komen een enkeling tegen, die ons onverstaanbaar groet of hartelijk iets onbegrijpelijks toewenst. Dit is Kaasfondueduits, besluiten we.

Rheinau, een Zwitsers plaatsje met keurige vakwerkhuisjes en kloostereiland, vormt een mooie afwisseling.

Langs bloeiende weiden, wijngaarden en onderlangs steile, beboste hellingen gaan we, tot we op een langverwacht bankje in de schaduw ploffen. We eten hartkeks en baden pootje in de koude rivier. Hier heerst nog een weldadige rust, maar het eerste schuim is al op het water verschenen, het spoor van iets groots verderop.

De Hoogrijn is zeker honderd meter breed en stroomt flink door. Stuwen houden de rivier enigszins in bedwang, maar richting Neuhausen gaat dat niet langer. Eerst wordt het pad breder, komen er rondvaartbootjes langs, komen vele dagjesmensen ons tegemoet. Dan, om de bocht, verschijnt het spektakel: de grootste waterval van Europa. Ziedend stort 600 kuub witwoedend water zich hier elke seconde over de rotsen langs flatgebouwen, toeristentreintjes, touringcars, ijskraampjes, worstverkopers en toeristen die in een eindeloze rij staan voor een plekje op een uitzichtplaform. Wat een toestand!

De rest van de wandeling naar Schaffhausen is oninspirerend, maar het levendige Zwitserse plaatsje zelf verrast. We besluiten de dag met een picknick bij een burcht op een steile heuvel met uitzicht over het stadje. Kerkklokken beieren en de avondzon strijkt over vele Zwitserse daken. Ver onder ons kabbelt de Hoogrijn richting zijn waterval.

KAFI SCHNAPS

De volgende dag komen de hoogtemeters. Dap en ik klimmen Schaffenburg uit, moeizaam. Niet zozeer omdat we deze ochtend geen koffie hebben gehad bij ons ontbijt, maar omdat het gewoon loeisteil is. Het duurt niet lang of we lopen over brede gruiswegen door loofbossen en glooiende velden. Het ziet er allemaal erg schwarzwälderig uit, maar niet heel bijzonder. Wel bijzonder zijn twee hazelwormen die al vechtend in een kluwen van boven het pad af komen rollen.
Aan het eind van de klim wacht dan toch de koffie. Bij een eenvoudige uitspanning drinken we slootwater zonder schnapps uit een kafi schnaps-glas voor acht euro samen. In Zwitserland, Zwitserse prijzen! Rondom ons zitten enkele families gemoedelijk aan lange houten tafels met halve liters bier en flessen wijn erop. Op de vuurplaats worden worstjes gegrild. Wij lunchen hartkeks iets verder op het pad, bij een onverwacht diep uitzicht.

De afdaling door het bos gaat heerlijk over smalle kronkelpaadjes. De hele berghelling staat vol met miljoenen stuks bloeiend daslook.
— Da's leuk! zegt Dap.

We volgen gruisweggetjes door glooiende, zonnige velden. Het koolzaad staat manshoog. Het plaatsje Schleitheim is het laatste Zwitserse dorpje. We lopen de grens en de Wutach over en bereiken de camping via een grote omweg: het voetgangersbruggetje over de Wutach is afgesloten. Uiteindelijk staat de tent aan de andere kant, een meter of twintig van de plek waar we gefrustreerd aan een hek stonden te rammelen.
We zitten aan ons avonturendiner terwijl het weer aan het omslaan is. Donkere wolken pakken zich samen, een donderklap weerklinkt, de wind steekt op. Schuddende boomtakken boven ons laten kleine bloemetjes op ons vallen. Later die avond gaat het echt regenen.

SLAKKENSEKS

Het is nog vroeg op deze maandagochtend, maar we zijn niet de enigen die in Stühlingen aan de Schluchtensteig beginnen. De eigenares van de camping had ons al gevraagd of we alle overnachtingen wel hadden geboekt. Dat is het geval. We gaan zien hoe druk het gaat worden op dit populaire wandelpad.
Het geruis van de Wutach wint het langzamerhand van het geraas van het voorbijrijdend verkeer. We maken even kennis met het kabbelende riviertje en de glibberige, smalle paadjes langs een muur van groen. We worden eerst nog een stuk een berghelling opgeleid maar mogen dan aan het wandelspektakel van de Wutachschlucht beginnen.

En een spektakel is het. De helling is steil, soms loeisteil. Het pad is smal met glibberige stenen, boomwortels en kleiige modder. De rivier ruist ver onder ons, onzichtbaar achter een weelderige jungle. Af en toe passeren we een kalksteenwandje of een miniwatervalletje vanuit een zijdal. Als we stilstaan voor fotomakerij worden we soms gepasseerd door andere wandelaars.
We zien en ruiken weer hellingen vol daslook, maar lopen ook langs lievevrouwebedstro, witte rapunzel en gele dovenetel. Maar het is vooral erg groen. Aan onze voeten horen we plots een verwoed gepiep. Na de hazelwormen gisteren, zijn nu twee muizen in een gevecht verwikkeld.
— Waarom heeft iedereen nu bonje? vraagt Dap zich af. Ter compensatie hiervan laat het dierenrijk zich even verderop midden op het pad van een heel andere kant zien: twee wijngaardslakken hebben trage, slijmerige seks. Het voorjaar in de bol voor weekdieren. Ze trekken hun huisje er niet voor uit.
Ineens is er een uitzichtspuntje en kunnen we de Wutach ver onder ons door de beboste kloof zien stromen. We houden hier een lunchpauze. Op deze plek is de lucht eindelijk eens te zien en het is er iets warmer dan in de kloof. Ondanks de koelte zijn we nat van het zweet door de vochtige atmosfeer. Om de paar minuten komt een groepje pal vóór ons van het uitzicht genieten. Sommige wandelaars hadden we al eerder gezien. Ik draai een teek los met de tang.

Na de lunch verandert alles. We zijn de Schlucht uit en klimmen steil door bos en veld naar een uitzichtspunt. De zon brandt. We smeren ons in met zonnebrand en nemen nog een slok. De mensen die ons gepasseerd zijn, zitten op hun beurt nu pauze te houden op een boomstam of een bankje.
Dan, na een bos met eindeloze daslooktapijten, opent de grond zich voor ons. Het uitzichtpunt vanaf de Buchberg is werkelijk spectaculair. Een paar honderd meter onder ons zien we de bossen van de Wutachschlucht een kronkelige lijn trekken door het boerenland van het Zwarte Woud. We zien Achdorf, waar we gaan overnachten. Daarachter hangt een onweerswolk in de zon. We horen het donderen.

Na een glibberige afdaling naar Blumberg zijn we benieuwd naar dit dorp-met-de-mooie-naam, maar er is werkelijk geen vakwerkhuisje te bekennen. We doen inkopen in de Edeka en nemen een voorafje bij een fontein met drinkwater om alvast weer wat gewicht kwijt te raken. Een laatste stuk Schluchtensteig volgt, door de Schleifenbachklamm. Met extra zware rugzakken glibberen we naar beneden, gaan via een steile trap nog verder naar beneden, en zien een vuursalamander op het pad.
In Achdorf kamperen we in de tuin van een woonhuis bij Schlafen im Stroh en douchen achter een opgehangen deken met de tuinslang. Het is hilarisch. We hoeven de wekker niet te zetten, want de kerkklokken beloven om zes uur 's ochtends al te gaan beieren.

MAAG- EN DARMSTELSEL

We ontbijten in de zon. Een dame die binnen in het stro heeft geslapen, vertrekt op hetzelfde moment als wij. Ze gaat ook op weg naar een onbemande, eenvoudige kampeerplek, een Trekking-Camp. Dap en ik gaan met weinig water op pad, want onderweg kunnen we een aantal keer bijtanken. Na één km, in het volgende dorp, gaat dit al mis: de waterbak staat droog.
Na een aanloop door bos en velden vol bloemen dalen we af naar de kabbelende Wutach. We rusten even op een boomstam bij een prachtige, overdekte brug. In de paar minuten dat we hier verpozen, komen er een tiental mensen van alle kanten aangelopen, bekenden en onbekenden. Oeps. Het lijkt wat drukker te gaan worden dan de dag ervoor. Begrijpelijk, want volgens de boekjes belooft het een spektakel te worden.

We volgen een breed, prima begaanbaar pad langs de rivier dat zich al gauw over een smal randje tussen het water en loodrechte rotswanden moet wringen. Wat bijzonder! Regelmatig komen tegenliggers ons tegemoet en moeten wij of zij uitwijken. Dat gaat niet overal, maar het lost zich vanzelf op.
We pauzeren en eten wat op een platte steen naast het pad. De voeten bungelen over de rand, net boven het langsstromende water. We kijken onze ogen uit: de beek, de rotswandjes, de bomen en bloemen. De plant van de dag is de wilde judaspenning. Het lila van haar bloemetjes zien we overal.

We zijn net weer vertrokken, of we zien op het pad het maag- en darmstelsel van een dier liggen 🤮. Niet te lang naar kijken, anders komt mijn maaltje weer naar boven.
Wat staan we vaak stil om foto's te maken! Met alle wandelaars om ons heen is het soms de uitdaging een foto te maken waar géén mensen op staan. Her en der zijn kabels aangebracht of hekjes geplaatst voor de veiligheid van de wandelaar. Op eerdere dagen hebben we dit niet gezien, al zijn de paden vandaag niet persé lastiger.
We lopen aan de schaduwkant van de kloof, maar het is niet fris. Boven de rotswand zien we een strakblauwe lucht, het is heerlijk weer. Gelukkig niet te warm, want ons water is al een tijdje op. Dan komen we bij een bron: uit een brede spleet in het pad spuit water waarmee we onze flessen vullen.
De dame die op weg is naar hetzelfde kampeerterrein zien we op een kiezelstrandje zitten. Mooie plek. Dap en ik zijn op zoek naar een plek waar we onze slaapzakken en tent kunnen laten uitdampen in de zon. Die plek vinden we bij de Schurhammerhütte, een rusthut. We pauzeren lekker lang.
Op de vele smalle paden vandaag waar het opletten geblazen is door afgronden en boomwortels, valt er nauwelijks een gesprek te voeren. Af en toe lopen we een stukje over een breed pad. Een praatpad, noemt Dap dat. De gesprekken worden wel steeds abrupt afgebroken bij het inslaan van het volgende mooie trailtje.
Soms klimmen we flink en kijken we naar de Wutach in een afgrond, maar meestal zijn we praktisch op waterhoogte. De beek draait zich over kleine stroomversnellingen door de bossen en langs open velden. De rotswanden van de Schlucht torenen boven ons uit. Het pad is soms technisch, met kleine klauterpartijen en gladde afstapjes, dan weer kunnen we dom doorlopen (en praten). Het is prachtig, wat gaaf om hier te zijn!
— Het is soms net of je in de bergen loopt, licht ik toe.
Dan passeren we ook nog een waterval. Toe maar. Maar ons eigen water is al lang en breed weer op en het wordt warmer en warmer. Weer hebben we pech bij een bron op de kaart: Het water dat naast een oude kapel tussen de planten opwelt, ziet er smoezelig uit. Aan de zonkant stomen we door tot de volgende waterval. We pakken het waterfilter erbij en tanken liters weg.

Bij Schattenmühle ploffen we op het terras. Om ons heen zitten allemaal bekenden. Met een liter vocht extra in iedere maag en per persoon een liter of drie in de waterzak vertrekken we naar het Trekking-Camp, alwaar geen water. Als eerste moeten we met de loodzware rugzakken een lange, steile trap op klimmen. Oeps.
— Zet hem op! moedigt Dap me aan.
Rond half zeven komen we aan op onze overnachtingsplek, waar onze vriendin net een ultralight tentje heeft opgezet. We gaan door een poort met cijferslot, die ze open heeft laten staan. Wisten we dat? Hadden we een code? Misschien is het maar goed dat iemand ons voor was.
We zetten de Hubba Hubba op een plekje met uitzicht met een overkapping binnen handbereik, want donkere wolken rollen onze kant op. We maken een avonturenmaal en thee en luisteren naar vele vogels. Als het donker wordt, wordt het stiller. De krekels gaan als laatste slapen.

AHA

Dap en ik zakken weer af naar een volgend stukje Wutachschlucht. We zijn om acht uur al op pad, maar onze Schluchtensteigkampeergenoot is vroeger. Na uitgebreide nachtelijke regen is het groen om ons heen nog vochtig en wij daardoor weldra eveneens. Er staan enorme sparren in het bos, waaronder nog droge plekjes te vinden zijn.
De rust is weergekeerd. We zijn weer alleen op het wandelpad langs de ruisende beek en we vragen ons af waar onze wandelvrienden blijven. Met hun kleine rugzakjes halen ze ons op den duur wel in. Zolang dat niet het geval is, hangt er een sfeer van wildernis in dit steile dal. Fijn ook dat er geen kabels en hekken meer zijn.

Op de plek waar de Wutach ontstaat uit de samenvloeiing van de Gutach en de Haslach staat een gloednieuw bankje, dat we met een handdoekje van het regenwater ontdoen alvorens erop plaats te nemen. Links, rechts en vóór ons stromen beken. Twee wijngaardslakken eten een ontbijt van paardebloemen, een waterspreeuw doet een dansje op een steen in de Haslach. Pauzeren is passeren op de Schluchtensteig: de eerste van onze achtervolgers komt langs.
De Haslach is een kleine, wilde beek. Langs de oevers liggen grote keien, daartussen groeit groot hoefblad. Links en rechts zijn rotskliffen. Ook hier voelt het als hooggebergte. Pauzeren is passeren geldt ook andersom: onze wandelvriend zit op het volgende bankje, bovenaan een klif. Hij vertelt dat iedereen in de Schattenmühle heeft geslapen.

Na een stukje bovenlangs wandelen we door het beekdal, dat hier een gemoedelijker karakter heeft. Dap maant me tot stilte en wijst. Ik draai me om en zie een eekhoorn van tak naar tak springen. Wat leuk!
— Net toen je je omdraaide liep er vlak voor je een hert over het pad, zegt Dap vervolgens.
Wat een wild! Helemaal gemist. Als we een paar seconden later op de plek staan waar het hert stond, is er niets meer van te bekennen.

In Lenzkirch lopen we langs een Italiaan. Het is lunchtijd. De keuze is snel gemaakt. Binnen is het druk en warm. We verorberen allebei een pizza. Heerlijk! Ik neem er nog een tiramisu achteraan. Een uurtje later staan we met volgevreten magen weer buiten. De klim het dorp uit doen we rustig aan. We lopen door bossen en het gehucht Fischbach. Het is allemaal niet zo spannend en er komt wat miezer naar beneden, maar we vorderen snel vandaag. We nemen nog een laatste pauze op een stapel boomstammen vlak voor het hoogste uitzichtspunt langs de Schluchtensteig, de Bildstein.
— Ik ben misselijk, zegt Dap. Wat vervelend.
We lopen door naar de kale top van het hoge uitzichtpunt en zien het grote meer Schluchsee onder ons en de laatste sneeuwvelden op de Feldberg rechts. Met de app in de hand teken ik de route voor de volgende dag uit in het landschap. We zijn al over de helft van de Steig, en het hoogste punt hebben we gehad!

In de afdaling naar de Schluchsee, aan de rand waarvan we overnachten bij het gehucht Aha, merk ik dat ook ik misselijk ben.
Het kampeerterrein is een beetje een bende. Er is een groep kinderen op werkkamp en de eigenaar blijkt er niet te zijn. We proberen een mooie, stille, kampvuurrookvrije plek te vinden, maar dat zit er niet in met deze groep. Dap legt de situatie nog even uit aan onze kampeervriendin, die even later arriveert.
Als de tent staat, ploffen we allebei neer op de matrasjes, misselijk 🤢. Het gaat niet de goede kant op 🤮. De details zal ik de lezer besparen 😬.
Hoe kun je ziek worden van een pizza? Of was het het ongefilterde water uit de bron, anderhalve dag eerder? Maar hoe kunnen we dan binnen een kwartier van elkaar misselijk worden? Was de pizza de aanleiding, maar niet de oorzaak? We zullen het nooit weten.
De volgende ochtend voelen we ons allebei uitgewrongen vaatdoekjes. Dap vindt een comfortabel appartement een paar minuten treinen van station Aha, waar we al snel kunnen crashen om uit te zieken. Een terugkeer naar de Steig zit er niet meer in deze reis. Wat ontzettend jammer! Maar we hebben prachtige wandeldagen gehad en we beginnen al met het maken van plannen om de Schluchtensteig ooit af te maken.