Het is Hemelvaart en de wekker gaat om kwart over vijf. We gaan dauwtrappen... in Luxemburg. Half Nederland heeft op hemelvaartsavond in de file gestaan op weg naar de vakantiebestemming, de andere helft staat in urenlange wachtrijen op Schiphol. Wij rijden over een lege snelweg probleemloos en volgens schema naar een parkeerplaats in Ettelbruck. De Lee Trail, die wandelt toch bijna niemand...? Ach, een paar mensen misschien, in dit lange weekend. Toch?
Onderdeel van de serie Escapardenne
Eislek Trail
Volgende:
Eislek Trail

We lopen naar het officiële startpunt bij het station. Een groepje wandelaars. En daar komen er nog een paar uit de auto. Laten we gaan lopen! moedigt Dap me aan in een poging om de rest voor te blijven.
Direct buiten het stadje komen de eerste hoogtemeters. Het is steil, loeisteil. Ga ik achterover vallen met mijn rugzak? Dat gebeurt niet. Het vlakt af... en het wordt weer loeisteil. Ik neem kleine stapjes. Mijn schoenen raken alleen nog maar met het voorste deel van de zool de grond, mijn rugzak drukt hard naar beneden. Daartussen zit ik ergens ingeklemd. Dap lijkt nergens last van te hebben.
We gaan even opzij op het smalle paadje langs de bosrand om een snel groepje van jonge kerels voorbij te laten. Even later zien we een alleen lopende man met een ruitjesoverhemd op een bankje langs het pad zitten. En er komen weer een paar wandelaars langs. We beginnen ze namen te geven voor het gemak. Take That, suggereert Dap voor het jonge groepje. En Sjaak Theedoek. Drie luidruchtige Vlaamse dames die een ei bakken in het bos? De Gebakken Eitjes. Er zijn nog veel meer namen te verzinnen voor de twee mannen met hond, twee vrouwen met hond, de familie met kinderen, de Duitsers, de Fransen, een jong stelletje en ga zo maar door. We zien ze voorbij gaan.
Kijk, daar liepen we daarstraks, wijs ik naar een opvallend punt niet ver bij ons vandaan. Ettelbruck en Kautenbach liggen hemelsbreed 13 km van elkaar, maar de Lee Trail krioelt over haar 52 km alle kanten op.

Vlak buiten Ettelbruck is het gelijk mooi en pittig wandelen - BlogoutVlak buiten Ettelbruck is het gelijk mooi en pittig wandelenBlogout
Dixi in Erpeldange, een mooie voorziening voor wandelaars - BlogoutDixi in Erpeldange, een mooie voorziening voor wandelaarsHet dorpje Erpeldange - BlogoutHet dorpje Erpeldange
Blogout

We lopen over meestal smalle paadjes door een mooi, heuvelachtig bos. Kijk, daar zitten de twee mannen met hond die ons voorbij waren gelopen. En Take That ernaast. Zo gaat dat op wandeltocht. En natuurlijk eindigt iedereen straks op dezelfde camping.
De wandeling voert ons vandaag meest door mooie loofbossen met lieflijk kabbelende beekjes en af en toe door een klein, boerig dorpje. Soms zigzaggen we langs steile hellingen en maken flinke hoogtemeters. We wandelen over een lee, een smal pad over een leisteenkammetje. Links en rechts gaat het flink omlaag. Een enkele keer gaat de tocht door open boerenland, waar klaproos en korenbloem mooi bloeien in de berm van graanakkers. Enorme windmolens torenen overal bovenuit.
We houden een laatste pauze in de zon op gemaaid grasland met uitzicht op de burcht van Bourscheid. Ik ontdek een teek op mijn hand. Dat eindigt heel slecht voor de teek. Een moord op de Lee Trail! 🗡️

BlogoutBlogoutSteile afdaling naar uitzichtspunt Predigtstuhl - BlogoutSteile afdaling naar uitzichtspunt Predigtstuhl
Uitzichtpunt Predigtstuhl - BlogoutUitzichtpunt PredigtstuhlHet kasteel van Bourscheid - BlogoutHet kasteel van Bourscheid
Blogout
Muurhagedis - BlogoutMuurhagedisKoffiepauze - BlogoutKoffiepauze
Markering van de Escapardenne trails - BlogoutMarkering van de Escapardenne trailsBlogoutDuifkruid - BlogoutDuifkruid
Het gemiddelde uitzicht op het plateau - BlogoutHet gemiddelde uitzicht op het plateauVingerhoedskruid - BlogoutVingerhoedskruid

Een uitzichtspunt kondigt zich van enige afstand aan middels Vlaams rumoer. Een Belg of tien zit er te kijken naar het uitzicht. Wij lopen door en gaan de laatste afdaling van de dag in. Het is een flinke — steil zigzaggend naar de dalbodem, ruim tweehonderd meter onder ons. Een jonge kerel met wandelstokken komt omhoog gestormd, zwetend en puffend. Hij hijgde merci, zegt Dap, nadat we voor hem aan de kant waren gegaan. Wij lopen door. En even later komt hij alweer naar beneden, rennend. Wij lopen door, wandelend. Vlak voor het einde van de afdaling komt hij wéér omhoog gestormd.
We belanden op camping Du Moulin, uitgestrekt en mooi gelegen maar gezien de beperkte faciliteiten, overbevolkt. Sjaak Theedoek heeft een biertje genomen. Op het reepje gras dat het trekkersveld is, staan de ultralight tentjes van onze vrienden in festivalstijl opgesteld. Wij hebben een reguliere kampeerplek weten te bemachtigen tegen de hoofdprijs. Het plan is om pizza te eten op het volle terras van de camping. Maar kunnen we ook later terugkomen? Ja hoor, dan is het rustiger, zegt de dame achter de bar. Later staan we er weer. Pizza? Nu? De wachttijd voor pizza is een uur! Morgen is het rustiger. O, prutser. 💩 Mopperend vertrekken we naar een naburige brasserie.
Terug in de tent vindt het slaapmatincident plaats. Ik blaas wat extra lucht in de slaapmat die Dap van me geleend heeft. Als ze er weer op gaat liggen, ontploffen de twee middelste banen met een luide plop tot één enkele dikke baan. O nee, wat nu? Ultralight en ultra-kwetsbaar, mompelt Dap, en ze gaat er gewoon op slapen. Ik lig nu op een lee, zegt ze nog.
En zo eindigt de dag waarop het precies drie maanden geleden is. 💔

Vanaf Gringlee kijken we richting Bourscheid, het kasteel en camping Du Moulin - BlogoutVanaf Gringlee kijken we richting Bourscheid, het kasteel en camping Du Moulin

YR-WEER

Ik floep uit mijn slaapzak met al mijn kleren aan. Wat is dit? vraagt Dap. Pro-tip, zeg ik. Waarom zou je je uitkleden?
Er zijn twee verschillende weersvoorspellingen, die van Yr en die van Weeronline. Yr heeft veel wind en wat regen. We geloven graag Weeronline, alleen bewolkt in de ochtend. Tijdens het ontbijt begint het al subtiel te miezeren.
Na het ontbijt moet ik mijn bak en mok nog afwassen. Die van Dap staan schoon naast de tent. Ik hoef niet af te wassen, zegt ze, ik heb mijn theezakje gebruikt om hem schoon te maken. Pro-tip.
Het eerste deel van het pad loopt tussen de rustig stromende Sûre en de steile beboste helling. We lopen alleen. Het is aan de oever windstil, vredig. De klim is stevig en ik voel in mijn benen de wandeling van de dag ervoor. Ik voel niets, zegt Dap. 💪
Van achter ons komt een jong Vlaams stel aangebanjerd. Halverwege de helling komen ze even op adem en stiefelen ons daarna voorbij. Daar krijg je het warm van, dus de kleren moeten uit. Dap en ik lopen weer langs hen. Een clubje Vlaamse gasten marcheert ons voorbij. En nog een paar. Vlotte Vlamingen gaan voor. Wij lopen rustig verder. Dat is de manier waarop ik zelf heb leren lopen in de bergen.

Ontbijt op camping Du Moulin - BlogoutOntbijt op camping Du MoulinBlogout
BlogoutDap onderhoudt de routemarkering - BlogoutDap onderhoudt de routemarkering
Blogout

Miezer verandert in iets dat je regen zou kunnen noemen. We komen op het open plateau. Het waait hier en we hebben wind tegen. Uitzichten in de mist. We passeren zonder in te houden het hoogste punt van de route, een oninteressante herdenkingsplek. We lopen allebei nog in t-shirt met korte mouwen en ik ook nog in korte broek. Dit is het Yr-weer, constateert Dap. We evacueren onszelf en onze spullen naar een beschutte plek onder een dik bladerdekWe worden langzaam natter en gaan op weg naar een lagere plek in het bos, met beschutting. En die vinden we. Het bos houdt ons helemaal uit de wind en recht voor ons is uitzicht. Deze plek is voorzien van een heel voorzichtig zonnetje. Laten we hier gaan lunchen, zeg ik na een snelle check op de navigatie-app. Een betere pauzeplek gaat er niet komen. Ik breng koffiewater aan de kook, maar voor het zover is, verandert het uitzicht in een regengordijn. Dikke druppels komen naar beneden. We evacueren onszelf en onze spullen naar een beschutte plek onder een dik bladerdek. Een teek loopt over mijn rugzak en ik pleeg de dagelijkse moord op de Lee Trail. 🗡️
Een prachtig pad volgt na de pauze. Het is smal, ruig en het zigzagt langs een steile, beboste helling. De zon piept tussen de boomkronen door. Yes, kom maar op met die stralen!

BlogoutBlogout
Blogout
BlogoutDe tweede teek - BlogoutDe tweede teek

We dalen af naar een lieflijke plek aan de oever van de Sûre bij het dorpje Dirbach. Het plaatselijke hotel is lang en smal en ligt tegen een loodrechte rotswand, deels boven de rivier, deels erin uitgehouwen. Het is alleen bereikbaar via een voetgangersbruggetje. De trail gaat de brug over en gaat over het smalle terras van het hotel. Dit verdient een pauze.
Dap heeft een verdrietig moment en schrijft met een geleende pen de naam van haar zoon op haar arm. Eén woord, zoveel gevoel. ❤️‍🩹

BlogoutBlogout
Rotswand langs de Sûre bij Dirbach - BlogoutRotswand langs de Sûre bij Dirbach

Het laatste stuk van de route vandaag is een prachtig bospad op hoogte. Voor een plekje op het trekkersveld van camping Du Nord hebben we echt de hoofdprijs betaald. Deze camping is ook uitverkocht, maar niet overbevolkt en heel up to date bovendien. Sjaak Theedoek zit aan het bier. Dap en ik halen vegetarisch Thais bij de food truck van Palmy's Thai en eten het op in de zon aan de oever van de Sûre. We gaan vroeg slapen, want morgen is de monsterdag.

Dap fotografeert witte rapunzel - BlogoutDap fotografeert witte rapunzel
Jeroen fotografeert witte rapunzel - BlogoutJeroen fotografeert witte rapunzelUitzicht op Dirbach - BlogoutUitzicht op Dirbach
Havikskruid - BlogoutHavikskruidDap en de wapperzak - BlogoutDap en de wapperzakBlogout

ZWARTGEBLAKERDE STAMMETJES

Dampjes drijven over de Sûre. Het is zes uur en een graadje of vijf. Anderhalf uur later lopen we langs de weg. Allebei hebben we spijt dat we onze handschoenen al diep in de rugzak hebben weggestopt. Onze koude wandelstokken zorgen voor dode vingers.
Een prachtige klim over een rotsig hellinkje volgt. De eerste zonnestralen zijn weldadig. Dap is stil, ze is wakker geworden uit een droom over haar zoon. Ze draait nog wel even een teek uit mijn hals. Met een plopje spat de minuscule parasiet uit elkaar tussen haar nagels. Moord nummer drie. 🗡️ We lopen verder tussen haagbeuken en eiken. Vingerhoedskruid bloeit prachtig.

BlogoutBlogout

Op deze trail zijn er plekken waar ik me in de hoge bergen waan. We lopen door een smal dal met steile, beboste wanden. De kam ligt 200 meter boven ons hoofd. De Schlënner kabbelt vrolijk langs en soms óver het pad. De vogels fluiten. Geen Vlaming in zicht.

Dal bij het gehucht Slinder - BlogoutDal bij het gehucht Slinder
In het dal van de Schlënner - BlogoutIn het dal van de SchlënnerBlogout

Dan gaan we de wand in, een steil pad slingert naar de prachtige Molberlee. Een smal paadje in de scherpe leisteenkam, links en rechts gaat het flink omlaag. Brem en rendiermos groeien tussen de steenbrokken. Naast ons zijn de toppen van de eiken.

De Molberlee - BlogoutDe MolberleeDe Molberlee - BlogoutDe Molberlee
De Molberlee - BlogoutDe MolberleeBlogout

Het deel van de route naar en door Hoscheid doet me dan wat minder denken aan het hooggebergte. Hoogtepunt hier is een kunststof ree op ware grootte met een oranje strik om de nek. Je zou hem maar in je voortuin hebben staan.
Terug in de bossen maken we flinke hoogtemeters over kammetjes en langs hellingen. Deze dag is het tot onze lunchpauze bij een kapelletje in het bos tamelijk rustig op de trail. Maar dan trekken ze allemaal in optocht aan ons voorbij: de familie met kinderen, Sjaak Theedoek, de Gebakken Eitjes, etc. Als het weer rustig wordt, gaan we door.

Voortuin in Hoscheid - BlogoutVoortuin in HoscheidDe Michelskapelle bij Oberschlinder - BlogoutDe Michelskapelle bij OberschlinderBlogout

We steken het plateau over naar de spectaculaire Hoflee. We dalen af over het leisteen door wat de resten van een bosbrand lijken. Eiken met zwartgeblakerde stammetjes proberen er nog wat van te maken tussen de bremstruiken. Het smalle pad slingert alle kanten op tot we weer het bos bereiken.

Bosaardbeitjes, heerlijk! - BlogoutBosaardbeitjes, heerlijk!Op de Hoflee - BlogoutOp de Hoflee
Zwartgeblakerde stammen op de Hoflee - BlogoutZwartgeblakerde stammen op de HofleeKlokjesbloem - BlogoutKlokjesbloem

Na een klim langs de mooie Geischelterbaach komen we in een laatste, lange stijging die na al het moois wat saai is. Er komt zelfs een stukje asfaltweg aan te pas. Het is zwaarbewolkt en we beginnen allebei te geeuwen. Dap houdt al stevig doorstappend een soort cabaretvoorstelling met haar wandelstokken als attributen om de moed erin te houden. Het is een lange dag aan het worden. Zou er nog een leuke finale komen?
Die komt er 😃. De helling duikt naar beneden, het bos opent zich. Uitzichten rondom. In de diepte ligt Kautenbach, het eindpunt van de Lee Trail. De zon begint te stralen. De kerkklokken beieren. Dap heft haar handen ten hemel. 🙌
Als we het terras van de camping oplopen, klokt Sjaak Theedoek het laatste slokje Bofferding weg.

Afdaling naar Kautenbach, het eindpunt van de Lee Trail. - BlogoutAfdaling naar Kautenbach, het eindpunt van de Lee Trail.

Escapardenne - Lee Trail

Escapardenne is een door o.a. de EU gefinancierd project geweest dat twee op elkaar aansluitende wandelpaden heeft opgeleverd door het Belgisch-Luxemburgse Ardennengebied, de Eislek Trail en de Lee Trail. De Lee Trail is een voor Ardennenbegrippen prachtige wandeltocht. Het is wellicht de meest bergachtige wandeling van de hele Benelux. Je loopt veelal over smalle paadjes door mooie, gemengde bossen met veel hoogteverschillen. Het aantal kms over verharde wegen en door saai landbouwgebied of sparrenplantages is zeer beperkt.
De Lee Trail bevindt zich in het noorden van Luxemburg tussen Ettelbruck en Kautenbach en sluit in Kautenbach aan op de Eislek Trail. Door het volgen van deze trail maak je een wandeling door een deel van het prachtige rivierdal van de Sûre en enkele bronrivieren, die zich in deze streek diep in het Ardennenplateau hebben ingesleten. Lee is een Luxemburgs woord en betekent rotsachtige bergkam. Onderweg loop je een aantal keer over zo'n lee. De trail is 53 km lang en dat niet alleen: je zult zo'n 2400 hoogtemeters omhoog (en omlaag) moeten afleggen. Het pad heeft daarmee een niet te onderschatten zwaarte en is ongeschikt voor onvoorbereide beginners. De wandeling wordt vaak in drie dagen afgelegd. Onderweg kun je overnachten in hotelletjes en/of op campings. Ook zou je dit pad redelijk makkelijk vanuit een centrale lokatie in dagetappes kunnen afleggen met behulp van het uitstekende (en gratis!) OV in Luxemburg. Installeer voor een reisplan per OV binnen Luxemburg de app Mobiliteit.lu. Ettelbruck, Michelau, Goebelsmühle en Kautenbach beschikken over een treinstation. De treinreis duurt vanuit midden-Nederland ca. 7 uur, een autorit kost minder dan 4 uur.
Voor meer informatie over de Lee Trail kun je bijvoorbeeld de volgende bronnen gebruiken:

Een driedaagse trektocht met tent is een prachtige manier om de Lee Trail te verkennen:

  • In verband met de opbouw van de tocht ligt het voor de hand om hem van zuid naar noord te lopen.
  • De overnachtingsplekken zijn dan de campings in Burscheidermühle en Goebelsmühle, beide direct aan de trail gelegen.
  • Op wandelafstand van het begin- en eindpunt van de trail liggen ook campings.
  • Je houdt niet de etappes uit het gidsje aan. De wandeldagen zijn als volgt: dag 1: 18 km, 800 hoogtemeters; dag 2: 13 km, 600 hoogtemeters; dag 3: 23 km, 1000 hoogtemeters.
  • Wij liepen deze tocht tijdens het Hemelvaartweekend. Het is dan hoogseizoen en de campings zitten vol. Reserveren is noodzakelijk. Doe dat ruim vooraf. Wij deden dit pas in een zeer laat stadium en betaalden de absolute hoofdprijs voor te luxe plekken. De campings beschikken over een trekkersveldje.
  • De campings liggen in diepe dalen aan de oever van de rivier. Op deze beschutte locaties kan het 's ochtends vroeg flink kouder zijn dan de weerberichten voorspellen. De zon komt bovendien pas laat boven de dalwand uit.
Blogout